Polokalama ‘a e Kāinga Ora ki he Fakalelei Falé (Retrofit)

Hili ‘a e langa ngāue ola lelei ‘i Hutt Valley, ‘oku mau fakahoko atu ai ‘a e Polokalama Fakanāunau Fakalahí (Retrofit Programme) ki he ngaahi feitu‘u lahi ange ke tokoni‘i ‘emau kau nofo totongi tokolahi ange ke nau ma‘u ha ngaahi ‘api māfana, mātu‘u mo fakatupu mo‘ui lelei. Ko e polokalamá ko ha ‘inivesi ia ‘oku $500 miliona pea ‘i ai ‘ene taumu‘a ke fakafo‘ou ai ha ngaahi ‘api ‘e 10,000 ‘i he kotoa ‘o e fonuá ‘i he ta‘u ‘e 10 ka hoko maí. Ko ha ‘inivesi mahu‘inga eni ‘i homau ngaahi ‘apí mo e tu‘unga faka‘ekonōmika ‘a e vāhenga ‘oku nau ‘i aí.

Ko e hā ‘a e ngāue ‘oku fakahokó?

‘Aofi māfana kakato, sio‘ata mata-ua mo e tu‘unga lelei ange ‘o e ‘eá

Ko e taumu‘á ke fakalelei‘i ‘a e ngaahi ‘apí ke a‘u, pe mā‘olunga ange ‘i he tu‘unga ‘o ha langa fo‘ou pea tānaki atu ha toe ta‘u ‘e 50 ki he tu‘unga tolonga ‘o e ‘apí.

Ko e ngaahi fakaleleí ke ‘ai ‘a e ngaahi ‘apí ke māfana ange, mātu‘u ange mo fakatupu mo‘ui lelei ange, kau ki ai mo hano ‘aofi māfana kakato ‘o e ngaahi ‘apí (ngaahi holisí, ‘aofí mo e falikí), matapā sio‘ata mata-ua, tu‘unga lelei ange ‘o e ‘eá, fehū‘aki ‘a e ‘eá, mo e ivi fakamāfana fo‘ou,

‘Oku kehekehe pē ‘a e ngāué ki he ngaahi ‘api takitaha, pea te mau toe ala fakafo‘ou mo e ngaahi fale kaukaú mo e ngaahi peitó, liliu ‘a e ngaahi ‘apí ke ‘atā ange ‘a e feitu‘u ‘oku fai ai ‘a e nofó, pea ‘ai ‘a e ‘apí faingofua ange ‘a e ‘alu ki aí.

Ko hono fakalelei‘i ha ‘api ‘oku fakahoko ia ‘i ha māhina ‘e tolu pe fā. ‘Oku kau ki heni ‘a e langá, mo e taimi ke hiki ai ‘a e kau nofo totongí ki ha nofo‘anga fakataimi.

Ko hono ‘oatu ha ngaahi ‘api māfana, mātu‘u mo fakatupu mo‘ui lelei lahi ange

Fakataha mo ‘emau polokalama langá ‘a ia ‘oku ne ‘oatu ha ngaahi ‘api lahi ange mo vavé, ko e Retrofit ko ha konga ia ‘o e polokalama lahi ange ‘a e Kāinga Ora ki hono fakalelei‘i ‘emau ngaahi ‘api motu‘á koe‘uhi ko e ngaahi ‘api ‘e 40,000 nai ‘e fiema‘u ke fakafo‘ou ‘i he ta‘u ‘e 20 ka hoko maí.

‘Oku tokoni hono fakalelei‘i/fakalahi ha ‘apí ki he ‘emau ngāué koe‘uhi ‘e lava ke hoko ‘o ola lelei ange mo leva‘i lelei ange ke fakalelei‘i/fakalahi kae ‘ikai ko hano langa fo‘ou, koe‘uhí te mau lava ‘o ngāue ‘aonga ‘aki ‘a e ngaahi nāunau lolotongá, kae ‘ikai ko hano holoki kae toe langa ha ngaahi ‘api fo‘ou ‘i ha konga kelekele ‘oku ‘ikai ke ‘i ai ha ‘aonga lahi hano toe langa fo‘ou.

‘Oku toe ‘i ai foki mo ha ngaahi lelei ki he ‘emau kau nofo totongí, mo e ngaahi kautaha ‘oku mau fengāue‘aki ‘i he langá. ‘Oku ne poupou‘i ‘a e tu‘unga lelei ‘o e mo‘ui ‘emau kau nofo totongí ‘aki hono ‘ai ‘a e ngaahi ‘apí ke māfana ange, mātu‘u ange mo fakatupu mo‘ui lelei ange pe tauhi ai ‘a e kau nofo totongí ‘i honau ngaahi ‘apí mo e komiunitií. Ko ha toe faingamālie foki ia ki he kau ngāue konituleki fakakolo ‘i he tu‘unga lalahi kehekehe.

Ko hono fokotu‘u ‘o ha ngaahi matapā sio‘ata fo‘ou mata-ua (double glazed windows)

Ko fē ‘a e ngaahi ‘api ‘e fakalelei‘í?

‘I he taimi ‘oku mau sivi‘i ai ‘a e ngaahi ‘apí ke sio pe ko ha ‘api lelei ia ki hono fakalelei mo fakalahí, ko e konga ‘o e palani lahi ange ki he feitu‘ú, ‘oku mau vakai‘i ai ha ngaahi mo‘oni‘i me‘a ‘e ni‘ihi. ‘Oku kau ki heni ‘a e tu‘unga lelei mo fakapotopoto ‘o hono fakalakalaka‘i ‘a e falé, mo e founga ‘e ngāue‘aki lelei ange ai ‘a e falé mo e konga kelekelé ke a‘usia ‘a e ngaahi fiema‘u fale nofo‘angá, kau ai hono fakakaukaua pe ko ha fili ia ‘a hono toe langa fo‘oú.

Te mau fetu‘utaki ma‘u pē mo e kau nofo totongí kapau ‘oku ngalingali ‘e fakahoko hano fakalelei‘i/fakalahi (retrofit) honau ngaahi ‘apí. ‘Oku mahu‘inga ke fakatokanga‘i ‘oku ‘ikai ko e ngaahi ‘api kotoa kuo sivisivi‘i ke toe fakalelei‘í ‘e iku ‘o fakahoko ‘a e ngāue ki aí. ‘Oku mau talitali lelei ke fetu‘utaki mai ‘a e kau nofo totongí kapau ‘oku ‘i ai ha‘anau ngaahi hoha‘a pe ngaahi faka‘eke‘eke fekau‘aki mo honau ngaahi ‘apí, pea te mau vakai‘i ha founga te mau tokoni ai.