Aoaoga tau tomai ma aoaoga faaaperenitisi
E faaaoga le telē o le polokalame mo fale o matou faafoeina e faatuputeleina ai avanoa mo aoaoga tau tomai faufale e auala atu i taumafaiga e pei o le faaaperenitisi ma polokalame faufale.
Polokalame faaaperenitisi
E tāua avanoa faaaperenitisi i le malosi o tagata faigaluega faufale i le lumanai. Peitai, e le o se taumafaiga faigofie le tau saili o se faaaperenitisi po o sui e avea ma kamuta, palama, po o le fai eletise ia maua se kamupani e aoao ai tomai ma maua ai se seleni.
E i ai le polokalame faaaperenitisi a le Kāinga Ora ma paaga faufale, faalapotopotoga e saunia aoaoga tau tomai ma tausiga e lagolagoina ai, ma isi matagaluega a le malo e fesoasoani i Tagatanuu Niu Sila o naunau e faaaoga avanoa faaaperenitisi, ma lagolagoina le manuia o taumafaiga fai faatasi ma pule o galuega.
E faitau selau Tagatanuu na mafai ona matou fesoasoani i ai ma maua avanoa faaaperenitisi mai paaga faufale o saunia fale mo tagata lautele.
O polokalame faufale faaaperenitisi ua matou saunia e aofia ai faiga faapaaga ma le Building & Construction Industry Training Organisation (BCITO), le Ministry of Social Development (MSD), ma le New Zealand Institute of Skills and Technology. O lo o faia foi taumafaiga e galulue faatasi ai ma auaunaga faalotoifale, o lo o lagolagosua i tagata Māori ma tagata Pasifika.
Galulue faatasi ma kolisi
Matou te galulue faatasi ma kolisi e faalauiloa faamanuiaga o galuega tau tomai fefaatauaiga ma alafua mo tamaiti aoga o tausaga faaiu i kolisi ia maua avanoa mo aoaoga tau tomai ma galuega i totonu o matātā faufale.
E sefululua matātā tau aoaoga faumea i le atunuu atoa e mafai ai e tamaiti aoga ona fau fale i tulaga maoti ma e vaavaaia galuega e faufale faamauina ma faiaoga, ma o le a maua le tomai i galuega faakamuta, palama ma le faaeletise. Ua matou faia se konekarate faufale faapisinisi ma aoga ma e asiasi i ai taitai o poloketi mo le fia iloa o tulaga ua iai galuega. Matou te faatauina mai fale ua uma ona fau ma fesiitai i nofoaga na matou atinaeina mo tagata lautele.
O matātā tau aoaoga ma pulega o lo o matou galulue faatasi e aofia ai:
- Dargaville High School
- Unitec Te Pukenga
- Massey High School
- Onehunga High School
- Western Heights High School
- Rotorua Boys High School
- Opotiki College
- Weltec Whitireia
- Iconiq Gisborne
- Hastings Boys High School ma
- Nelson MIT Te Pukenga.
O tua atu o matātā tau aoaoga faumea, e patino lava le faataatiaga o polokalame i totonu o kolisi ia fetaui tonu ma matou paaga faufale ma aoga o le lotoifale o faatino ai faamoemoe. E tele lava ina faailoa e matou paaga faufale aoga e fia lagolagoina ma matou taumafai e fai se faiga faapaaga ma le aoga o mananao i ai po o aoga o fia lagolagoina. E mafai foi ona fetuunai le maualuga o tulaga e mafai e tamaiti aoga ona auai ai. Na faatonu se asiasiga a tamaiti aoga mai se tasi o aoga e tu lata i le tasi o matou atinae fale mo tagata lautele i Kalaiesetete, ma o avanoa e faamatala ai e paaga faufale laasaga eseese o galuega faufale. E maua foi avanoa e maua ai le tomai i le ola galue ma o se laasaga e maua ai avanoa faaaperenitisi po o isi avanoa mo tamaiti aoga.
Faitau nisi o tala na faasoa mai ai tomai faufale
MATES in Construction
E maualuga le aofai o tagata i le matātā galuega faufale na pule i le ola i Niu Sila atoa, ma e i ai le talitonuga i le taua o le pitolaau e faatino e Kāinga Ora e faatupu manatu ai i tomai faumea faapitoa o fetaiai ma faaletonu o le mafaufau ia saili se fesoasoani pe a moomia. O le mafuaaga tonu lena ua matou galulue faapaaga ai ma le faalapotopotoga faameaalofa e ta‘ua o le MATES in Construction talu mai le 2020 e taofi ma foia le pule i le ola.
O lo o faasolo le polokalame MATES in Construction i nofoaga o fau ai fale a Kāinga Ora, ma o se polokalame e faatino i nofoaga tonu o galulue ai ma e faamalosia ai au faufale ma tufuga e tautuana isi ma fetausiai ma saili, ofo atu ma talia le fesoasoani pe a moomia. E faamoemoe e tau atiae le tomai ma le malamalama i faaletonu o le mafaufau ma fai ma tauloto le faasoa o mataupu faapenei i aso uma o faigaluega ai.
Ua iloga i suesuega i le atu laulau le mataina o le MATES in Construction ma na faalauiloa i se lomiga a le World Health Organisation (WHO) Live Life: An Implementation Guide for Suicide Prevention in Countries(external link).
Construction Plus
E tau auala atu i le Construction Plus, taumafaiga a le Kāinga Ora e fesoasoani ai i tagata ua aafia i atinaega o le taulaga, e fesootai tagata i aoaoga tau tomai, galuega ma avanoa mo matātā eseese i Aukilani ma Niu Sila. O le polokalame lenei ua mafai ai e tamaiti aoga i kolisi ona fesootai ma paaga mo galuega tetele le LEAD Alliance ma avatu i tamaiti aoga avanoa e maua ai le tomai i le faatinoga o galuega.
- Lagolagoina tupulaga ia maua se totogi a o auai i aoga - 19 Iulai 2023
- Faamanuiaina aoaoga faakamuta a se tasi o tamaitiiti aoga - 13 Iuni 2023
- Faaaoga e tamaiti aoga le manaia o le avanoa mai le Kāinga Ora Construction Plus e maua ai tomai i le ola galue - 11 Me 2021
Polokalame matagaluega a le Corrections
E fesoasoani foi la matou galuega faapaaga ma le Matagaluega o le Corrections e faaopoopo i luga o le malosi o atinae ua faia e faatuputeleina ai le maua o fale e mafanafana ma matū.
E i ai le polokalamae fai faatasi a le Kāinga Ora ma le Rolleston Prison faapea ma le Spring Hill Corrections e maua ai e pagota avanoa tomai faufale e auala atu i galuega e toe faafou ai fale a le malo o i ai nei o faia i lotoā a falepuipui. O le uma ai na faafou ona sii lea e faatu i fanua a Kāinga Ora e nofoia e tagata o faaaogaina matou auaunaga. Ua faalauaitele le polokalame lenei ia aofia ai ma fale fou a le malo e faaaoga ai galuega soosoo tauau ua faia nei.
Ua aogā faiga faapaaga a le Kāinga Ora ma le Department of Corrections i Waikato, ua maua ai fale fou ma le tomai fou.
Ua atoa nei le iva tausaga o le polokalame e toe faafou ai fale o faia i le Spring Hill, ma ua maua ai e pagota o vaavaaia galuega o latou faatinoa le faaaoga o avanoa faumea e toe faafou ma toe fau ai fale tuai ia suia atoa i fausaga faaonaponei, toe mafanafana, matū ma lelei mo tagata mautotogi i fale a le malo ma aiga e nonofo ai.
O tausaga taitasi, e maua ai e pagota e 60 ma ona tupu avanoa e a‘oa‘o ma tau atiae tomai fou e faaaogā pe a magalo.
E toatele atu e auai i galuega faakamuta ae fiafia isi e a‘oa‘o le faiga e faamalosi lelei ai totonu o puipui, faiga e faamafiafia ma teuteu ai fafo mai o puipui, vali ma le palama.
E galulue faatasi le Corrections ma le Building and Construction Industry Training Organisation (BCITO) pe a faia suesuega i lotoā faufale e iloa ai le maualuga o le tomai faumea o pagota ma tuuina atu i ai faailoga tusi pasi e aogā i le taimi e magalo ai.
E 10 fale o faamoemoe e toe faafou i le polokalame i le vaitaimi tala o le tupe faaletausaga taitasi. E tau mai i le tausaga lenei, e lima fale ua uma na faapipii i nofoaga fou ma le isi tolu o faamoemoe mo nofoaga fou e tolu ia Mati. E lua fale o faamoemoe e sii e faapipii i nofoaga fou a o lei aulia le aso mulimuli o le tala o le tupe faaletausaga i le aso Iuni 30, 2019.

Fesiitai fale mai Spring Hill

Toe o se aga mae‘a lelei fale o fau i Spring Hill

Fesiitai fale mai Spring Hill i nofoaga fou
E galulue faapaaga le Kāinga Ora ma le Department of Corrections i se polokalame e mafai ai e pagota ona maua tomai fou ma le talitonuga mautinoa e fau ai fale ma toe faaaoga ai fale a le malo ua faaleagaina o lo o faia i le lotoā Rolleston Prison.
E iloga le poloketi Rolleston Construction Yard o le polokalame Second Chance, ma e galulue faatasi ma Kāinga Ora ma le Corrections e saunia avanoa e maua ai e tagata ma pagota faailoga tusi pasi ma tomai e maua ai galuega, faatele ai fale a le malo ma fai ai se sao o tagata solitulafono i le toe tau atiae o Canterbury.
O le taimi lava ua mae‘a lelei ai galuega faufale i lotoā a le falepuipui, ona sii lea o fale i le taulaga ma faaaoga e nofo mautotogi ai tagata mautotogi.
Ua uma ona toe sui puipui o fale, toe ta‘i uaea eletise ma toe faatulaga palama faapea ma le faapipii o mea e taofiofi ai le mafanafana i puipui ma taualuga ma o le uma ai na sii ma faataatia i le nofoaga e faatu ai ona faapipii lea o mea e taofiofi ai le mafanafana i le fola o fale. E fou faletaele, falelēta‘ua ma kapoti mo le tane vai mafanafana, ma toe faafou umukuka i fausaga faaonaponei ma fou mea o fola ai. E fou mea o teuteu ai puipui i totonu o le fale, ua uma na vali le pito i totonu ma fafo, ma toe faga apa o le fale i le vai ma toe vali.
Na faavae le poloketi Second Chance i le 2013 i le vaitaimi na toe iloilo ai e Kāinga Ora (sa faaigoa muamua o le Housing New Zealand) tulaga o fale ua faailoga o le Christchurch Red Zone, a o le vaitaimi foi lea o tau saili ai e le Canterbury Corrections avanoa mo pagota e fai ai se aogā mo le toe tau atiae o le taulaga ma afioaga.
E 2 lotoā na faagasolo ai le poloketi faufale i le Rolleston Prison, saute o Kalaiesetete, na toe lipea ma toe faafou ai fale i lotoā nei ma na toe fesiitai fale i nofoaga fou i le taulaga ma toe faaaoga e faanonofo ai tagata nofo mautotogi.
Pe ā ma le 140 tagata nofo mautotogi ma o latou aiga o soifua ma ola ai i fale na toe faafou e auala atu i le polokalame.
Na faailoa mai e le Corrections e selau ma ona tupu pagota na auai ma galulue i le polokalame. O galuega faufale i lotoā nei ua maua ai aoaoga aogā, ma faatuputeleina ai le malamalama, maua ai tomai e faigofie ai ona maua se galuega, e aofia ai galuega vali fale, fai puipui o fale, faakamuta, ma le faapipii o sooga o laupapa.
Ua faailoa mai suesuega le fesootaiga malosi o galuega ma se soifuaga e aunoa ma le nofo solitulafono.

Foliga o fale a o le i toe lipea

Faaaoga loli e fesiitai ai fale

Vaega o se fale na toe lipea

Fale na toe lipea o le a sii i se nofoaga fou
Uma na faafou le itulau: 23 February 2024