Te Tahua Whakaterenga Hanganga

Kei te utua e te IAF ngā kaupapa tūāhanga i ngā rohe maha, tae atu ki ngā wāhi tāone nui me ngā wāhi iti iho he nui te hiahia ki ngā whare noho. Pānuitia ngā kōrero mō ngā kaupapa i utua e te IAF i roto i ngā whakamārama mō ngā rohe i raro.

I pēhea te kōwhiri i ngā kaupapa mō ngā pūtea? 

I whakarewahia te IAF e te Kāwanatanga hei pūtea whakataetae i te Hune 2021. I whiwhi tēnei i tētahi whakautu pai mai i ngā mana ā-rohe, ngā kaiwhakawhanake me ngā iwi, ā, neke atu i te 200 ngā tono i tae mai i te wā Ngā Whakapuakanga Hiahia tuatahi.

Whai muri i tētahi hātepe arotakenga, neke atu i te 80 ngā kaitono i tonoa kia tukuna mai he whakautu āmiki ake ki tētahi Tono mō te Kaupapa Marohi (RFP) i mua o te Tīhema 2021.

I te Āperira 2022, 35 o aua kaupapa marohi i tonoa ki te whakauru ki te wāhanga whakamutunga, ā, i roto i te āta rangahau me te whakariterite arumoni.

I arahina e Kāinga Ora te hātepe arotakenga me ngā whakaaro i tukuna mai e ētahi atu tari Kāwanatanga, ā, ko ngā whakatau pūtea whakamutunga nā ngā Minita Hanga Whare me te Pūtea. 

I aromatawaitia ngā kaupapa marohi katoa ki ngā whakaritenga i whakatauhia e te Rūnanga Matua:

• Ngā putanga whare noho (40%): ka pēhea te tautoko a te Kaupapa Marohi, mēnā ka whakaratoa, i ngā putanga whare noho koinā te kaupapa o te IAF?
• Pānga o ngā pūtea (20%): he pēhea te tino hira o tēnei pūtea mō te kauneke whakamua i te tūāhanga me te whanaketanga whare noho?
• Te utu me te utu ngātahi (20%): he pēhea te tōtika o ngā utu o te Kaupapa Marohi, ā, ka pēhea te utu a te katoa i te wāhi ki a rātou?
• Te kaha me te takatū (20%): mēnā ka whakaaetia ngā pūtea, ka pēhea te pūmau ka kōkirihia te kaupapa, ā, he pēhea te tere?

E tūmanakohia ka utu ngā ariki whenua te wāhi tika ki a rātou, ā, e hiahiatia ngā pūtea mai i ngā kaunihera me ētahi atu kia whakatinanahia ngā whanaketanga whare noho. 

Ngā pānui pāpāho me ngā pānuitanga hou rawa a te Kāwanatanga

• Pepuere 2023: Ētahi kāinga hou atu anō mō Te Tai Tokerau mā te haumi ki te tūāhanga i Whangārei
• Noema 2022: Ka taea ngā kāinga tini mano hou mō ngā rohe tekau mā tahi mā te haumitanga tūāhanga
• Oketopa 2022: Ko ngā pūtea tūāhanga kei te para i te huarahi mō ngā hapori hou
• Hūrae 2022: Neke atu i te 8,000 ngā kāinga hou ka taea nā te whakapūmau i te tahua tūāhanga o te $179m
• Mei 2022: Toru tekau mā rima ngā whanaketanga whare noho i te wāhanga whakamua o te tahua tūāhanga
• Tīhema 2021: Nā te whakaaetanga tuatahi mō te tahua tūāhanga ka taea ngā whare noho tāpiri o ngā iwi i Porirua
• Oketopa 2021: Ka neke te tahua tūāhanga a te Kāwanatanga ki te wāhanga whai ake
• Hepetema 2021: Kua hohoro ake te tahua pūtea a te Kāwanatanga mō te whare noho
• Hune 2021: Kua tuwhera Te Tahua Whakaterenga Hanganga

Ngā tino pātai

Kei a wai te kawenga mō te whakarato i ngā tūāhanga me te hanga i ngā kāinga?

Ko te tikanga ka whiwhi i ngā kaunihera ngā pūtea, ā, kei a rātou te kawenga mō te whakarato i ngā tūāhanga i utua e te IAF. Ka mahi ngātahi rātou me ngā kaiwhakawhanake me ngā iwi, e hanga ana i ngā kāinga.

He mea hanga te IAF hei āwhina i ngā kaunihera, ngā iwi me ngā kaiwhakawhanake ki te turaki i te tauārai tuatahi – te utu i ngā tūāhanga. Ko ngā ratonga pērā i ngā paipa me ngā rori me whakaoti i mua o te whakatūtanga o ngā kāinga. 

Ā hea ka tīmata te mahi i ngā tūāhanga?

Koinei noa te tīmatanga o ngā mahi o te IAF, ā, kei te whānuitanga o ngā tūāhanga te roa o te wā. Ka āta tirotirohia te anga whakamua o ngā kaupapa takitahi e Kāinga Ora i roto i te wāhanga whakarato, hei whakarite ka taea ngā tohu nui, ā, ka tutuki ngā putanga.

Ka wātea mai ngā pūtea i te eke o ngā kaupapa tūāhanga i ngā tohu nui hira.  

He aha ngā momo kāinga ka whakamanahia?

Ko te tūmanako mā ngā mahi tūāhanga ka utua e te IAF ka taea ngā tūmomo whanaketanga whare noho puta noa i Aotearoa, tae atu ki te whakaapiapitanga me ngā whanaketanga papa kākāriki whai i ngā momo whare noho rerekē. Ko ngā kainga utu ngāwari, mākete, tūmatanui, papakāinga hoki ngā putanga whare noho kei te whakaritea.    

Ka taea tonu e au te tuku tētahi tono ki te IAF?

Kua kati ngā tono ki te IAF ināianei. Kua tonoa ngā mana ā-rohe, ngā kaiwhakawhanake me ngā iwi kia tono.

Ētahi mōhiohio anō

• Ngā uiui ahuwhānui: Me īmēra atu ki te Rōpū IAF i IAF@kaingaora.govt.nz
• Ngā uiui pāpāho mō te AIF: Me tuku ngā uiui pāpāho katoa mō te IAF ki mediaenquiries@kaingaora.govt.nz
• Ngā mōhiohio whakamārama, tae atu ki ngā pepa a Te Rūnanga Matua: Haere ki Te Tūāpapa Kura Kāinga(external link)